جاذبه های گردشگری ونیز
جزیرهای در شمال ایتالیا که در خلیجی از تالاب ونتزیا در نزدیکی دریای آدریاتیک قرار گرفتهاست و بصورت جزیره های کوچک است که جزیرهها به وسیلهٔ کانالهایی از هم جدا شدهاند و تردد در شهر به وسیله قایق صورت میگیرد.
شهر ونیز یکی از شهرهای گردشگرپذیر جهان است و سالانه میلیونها گردشگر به این شهر میروند. از دیدنیهای این شهر میتوان به میدان سن مارکو محل دفن مرقس یکی از حواریون عیسی مسیح که به سن مارکو مشهور است، اشاره کرد.
شهر ونیز به خاطر شکل عجیب و همچنین تعدد آثار تاریخی و هنری و معماری در لیست میراث جهانی یونسکو نیز قرار گرفته که همین امر موجب شده سالانه میلیونها نفر (بیست میلیون به طور تخمینی) از سر تا سر جهان برای دیدن این شهر زیبا به ایتالیا سفر کنند.
ونیز شهر جشنوارهها و کارناوالها نیز هست. برای مثال جشنوارهٔ فیلم ونیز در اواخر اگوست، هر سال یکی از اتفاقات مهم دنیای فیلم و هنر است. کارناوال مشهور ونیز هم که در ماه فوریه در تمام شهر برپاست، از بزرگترین و قدیمیترین کارناوالهای جهان است. این کارناوال به کارناوال ماسکها نیز مشهور است. همان ماسکهایی که شاید در Eyes Wide Shut دیده باشید. ماسکهای آن فیلم را نیز هنرمندان این شهر ساختهاند. بهغیر از ماسکها، کریستالهای ونیزی هم شهرت فراوان دارند و طرز ساختشان دیدنیاست. این کریستالها را هنوز با روش سنتی در جزیرههای اطراف ونیز (مورانو و بورانو) میسازند: ظریف و خارقالعاده با قیمتهای بالا.
1. قصر سلطنتی سنمارک | St. Mark's Basilica
مطمئناً معروفترین کلیسای ونیز و یکی از مشهورترین کلیساهای سراسر جهان، باسیلیکای سنمارک است که در اصل یک کلیسای کوچک خصوصی متعلق به «دوج» بوده است. این بنا با عتیقهجات بیزانسی تزئین شده است، گنجینهای که بهعنوان بخشی از غنائم جنگی پس از سقوط قسطنطنیه توسط کشتیهای ونیزی به این مکان منتقل شد. نقاشیهای موزاییکی طلایی بر بالای دروازهی ورودی تنها چشمهای از هنر عظیم موزاییکهایی است که در داخل ساختمان به کار رفته است؛ 4240 مترمربع موزاییک طلا که گنبدها و دیوارها را پوشش دادهاند. اینها موجب شده است تا یک کیفیت بیزانسی متمایز در فضای داخلی طنینانداز شود، اما در عین حال گنجینههایی از سایر دورهها نیز خواهید یافت، از جمله موزاییکهایی که بعداً توسط تیسیَن و تینتورتو طراحی شد؛ این دو نام را در ونیز بسیار خواهید شنید. شاهکار طلایی پالادِاورو (Pala d'Oro)، یکی از زیباترین آثار طلایی در اروپا به شمار میرود. این اثر توسط هنرمندان اوایل قرن دوازده آغاز شده و قرنها بعد، با حدود دو هزار گوهر و سنگ قیمتی آراسته و تکمیل شد. اگر سرانجام بتوانید نگاهتان را از این اثر دلانگیز برگیرید، گنبدهای موزاییککاری شده، چندین محراب غرق در تزئینات و جواهرات و کف صیقلی و مرمرین بنا شما را مدهوش خواهد کرد.
2. میدان سنمارک | St. Mark's Square
گستردگی عظیم بزرگترین میدان شهر، به کمک هارمونی موقر و زیبای معماری آن از سه جانب، به تعادل رسیده است؛ اما جالبتر از عظمت این معماری، باید میدان سنمارک را همانند اتاق نشیمنِ ونیز دانست؛ مکانی که همه گرد هم میآیند، گشت میزنند، قهوه مینوشند، مشغول صحبت با یکدیگر میشوند، دوستان و راهنمای تورهایشان را مییابند، یا تنها از آن رد میشوند تا به محل کار خود بروند. سه سمت این میدان با طاقهایی تزئین شده است که در زیر آن فروشگاههای شیک و کافههای شیکتری خواهید یافت. در انتهای باز میدان، منحنیهای عجیب و متلوّن، پیچ و تابها، موزاییکها و شبکهی دانهتسبیحیهای سنگیِ باسیلیکای سنمارک را خواهید دید. بر روی آن، منارهی آجری کلیسا بالا رفته است. برای دیدن این میدان شلوغ و پررفتوآمد میتوانید به بالای خود میدان یا بالای برج ساعت بروید.
3. کاخ دوج و پل افسوس | Doge's Palace and Bridge of Sighs
مسافرانی که به ساحل ونیز پای میگذاشتند و در زیرِ نمای بیرونی این کاخ باشکوه میایستادند، ممکن نبود تحت تأثیر بزرگی و ظرافت این معماری واقع نشوند. این تأثیر زمانی که دوج آنها را به داخل کاخ هدایت میکرد، مضاعف میشد؛ هنگامی که از دروازهی «دلا کارتا» (della Carta) وارد میشدند (نمونه بارزی از سبک گوتیک ونیزی از نظر ارتفاع) و از «نردبان بزرگان» و «پلکان طلایی» بالا رفته و وارد زیباترین تالار-کاخ جهان، تالار کالج (Sala del Collegio) میشدند. حتی مسافران امروزی نیز در برابر تزئینات شکوهمند و پرجلال و جبروت این کاخ توان مقاومت ندارند. آثاری از تمام بزرگان ونیزی، از جمله «تینتورتو» را خواهید دید که بزرگترین نقاشی رنگ روغن جهان، یعنی تابلوی بهشت وی، در این کاخ موجود است. ساختمان برای تورهای عمومی باز نیست اما تورهای خصوصی میتوانند با گذر از پل افسوس وارد دالانهای تاریک «پریجیونی» شوند؛ مجموعه زندانهایی که به دلیل ماجرای معروف فرار «کازانووا» از آن، شهرت زیادی دارند.
4. کانال بزرگ | Canale Grande
کانال معروف گراند (به معنای عظیم) به شکل یک S برعکس، در قلب ونیز خزیده است. این کانال را بلوار اصلی شهر میدانند که میدان سن مارکو، پل ریالتو (Rialto) و نقاط اصلی تلاقی پل و قطار آبی را به هم وصل میکند. تنها چهار پل در تمام طول 3.8 کیلومتری این کانال دیده میشود. هرکسی که در مورد ونیز سخن بگوید، مسلماً کانال بزرگ را در صحبتهایش میگنجاند. کاخهایی از تمامی خاندانهای قدرتمند ونیز، رو به این کانال ساخته شدهاند. نماهای پرمدعای گوتیک ونیزی و رنسانس اولیهی این بناها رو به سمت آب دارد، یعنی جایی که مهمانان از کشتیها پیاده میشدند. این کاخهای عظیم، یا لااقل نمای بیرونیشان تا امروز به خوبی حفظ شده است و سفر کوتاهی سوار بر کشتی تفریحی، بهترین راه برای تماشای آنهاست.
5. پل ریالتو | Rialto Bridge
این پل که زمانی تنها پل موجود روی کانال گراند بوده است، محل سکونت اولیهی ونیزیها را نشان میدهد، یعنی ساحل بالا! این پل که در سال 1588، 150 سال پس از تخریب پل چوبی قدیمی، ساخته شده است، یک قوس سنگی عظیم است که دو خیابان شلوغ و دو مجموعه فروشگاه را پوشش میدهد. این پل علاوه بر اینکه گذرگاه اصلی و پر رفتوآمد روی این کانال است، نقطهی جذابی برای گردشگران نیز به شمار میرود، گردشگرانی که به عکس گرفتن یا تماشای آرایش زیبای قایقهای عبوری از زیر پل مشغولاند. کلیسای سنبارتولومئو (San Bartolomeo) که نزدیک انتهای پل به سمت سنمارکو قرار دارد، کلیسای تجار آلمانی بوده که زمانی در تجارتخانهی آلمانی در کنار این کانال زندگی و کار میکردند. این کلیسا، شاهکار عظیم پالمای جوان، یعنی تابلوی «شهادت سن بارتولومئو» را در خود جای داده است.
6. مدرسهی بزرگ سنروکو | Scuola Grande di San Rocco
این بنای مرمرین سفید بین سالهای 1515 و 1560 ساخته شد تا مکانی برای یک انجمن خیریه تحت نام «سنروکوی قدیس» باشد. کمی پس از تکمیل ساختمان، هنرمند بزرگ ونیزی قرن شانزده، «تینتورتو»، در رقابتی که برای نقاشیِ پنل اصلی سقف تالار وجود داشت، پیروز شد: به این صورت که وارد ساختمان شد و پیش از شروع مسابقه، تابلوی نقاشیاش را در مکان موردنظر قرار داد؛ کاری که خشم رقبایش را بهشدت برانگیخت. پس از آن اجازه یافت تا دیوارها و سقف را با یک نقاشی دایرهای کامل بپوشاند؛ اثری که بهعنوان شاهکار این هنرمند شناخته میشود. نخستین آثار او در تالار اصلی که به سالهای 1564 و 1576 باز میگردد، عبارتاند از «تکریم سنروکو»، «مسیح قبل از پیلاته»، «اینک انسان» و مهمتر از همه، «تصلیب». آثاری که در تالار بالایی دیده میشود، صحنههایی است از عهد جدید که بین سالهای 1575 و 1581 ترسیم شدهاند. نور چندانی وارد بنا نمیشود و خود نقاشیها نیز تیرهاند. با این حال هنوز میتوانید نوآوریهای تینتورتو در استفاده از نور و رنگ را در این تابلوها ببینید. آثار دیگری از تینتورتو در پشتمحراب کلیسای مجاور سنروکو نیز موجود است.
دیدنی های ونیز
7. کا دِ اورو | Ca' d'Oro
به زحمت میتوان باور کرد که تزئینات ظریف و دانهتسبیحیهای ساخته شده توسط بارتولومئو بون (Bartolomeo Bon)، از سنگ تراشیده شدهاند و تصور اینکه نمای بیرونی این بنا روزگاری با رنگ و طلا پوشیده شده بود، بسیار هیجانانگیز است. در کنار دروازهی «دلا کارتا» در کاخ دوج که آن نیز توسط بارتولومئو بون ساخته شده است، این بنا را میتوان عالیترین و کاملترین نمونهی گوتیک ونیزی به شمار آورد. معماری داخلی نیز در نوع خود تحسینبرانگیز است و به همین علت است که این کاخ امروزه به یک موزهی هنری بدل گردیده و مجموعهای از آثار هنری و جلوهای از زندگی ونیزیهای طبقه مرفه را در قرون 15 و 16 به نمایش میگذارد. بارون جورجو فرانکِتی (Barone Giorgio Franchetti) که مسئول حفظ و نگهداری این بنا بوده است، کلکسیون هنریاش را در سال 1922 به دولت تقدیم میکند؛ مجموعهای جالب توجه از آثار تیسین، مانتنیا، وندایک، تولیو لومباردو و برنینی.
8. مورانو و بورانو | Murano and Burano
سفر ونیز بدون سوار شدن بر کشتی تفریحی و عبور از تالاب به سمت مورانو، منزل شیشهگران معروف ونیزی، سفر کاملی نخواهد بود. آنها در قرن سیزدهم به امید کاهش خطر آتشسوزی، از یکی از کورههای شیشهگری در مرکز شلوغیهای ونیز به این محل نقل مکان میکنند؛ یا خودشان اینطور میگویند! میدانیم که رمز و راز شیشهگری در میان ونیزیها یک حق انحصاری بوده است. این مسئله برای ونیزیها اصلاً موضوع کوچکی نبود، به طوری که هیئت ده نفرِ در سال 1454 چنین حکمی داده است: «اگر یک شیشهگر، مهارت فنی خود را به کشوری دیگر ببرد که به زیان جمهوری کار میکند، وی باید فوراً به کشور بازگردد و اگر از این کار خودداری کند، نزدیکترین بستگان وی باید به زندان افکنده شوند تا مگر حس خانوادهدوستیاش او را وادار به بازگشت کند. اگر در نافرمانیاش اصرار ورزد، مأموران مخفی برای کشتن وی اعزام میشوند، هرجا که باشد.» بنابراین محصور کردن این مهارت به یک جزیرهی کوچک میتوانست بسیار سودمند باشد. امروزه دو سمت کانال را ویترینها و استودیوهای شیشهگری پوشاندهاند و همه چیز، از بدلیجات وارداتی ارزان یا آثار هنری گرانقیمت را عرضه میکنند. در داخل کاخ قرن هفدهمی جوستینیان، موزهی شیشه را خواهید دید که یکی از بزرگترین و مهمترین کلکسیونهای شیشهگری ونیزی از دوران رومیها تا قرن بیستم را در خود جای داده است.